در این مطلب به بررسی کامل زگیل تناسلی، علائم زگیل در زنان و مردان، دلایل و راه های تشخیص و درمان زگیل تناسلی می پردازیم:

زگیل تناسلی یا زگیل مقاربتی (genital warts) یکی از شایع ترین بیماری های پوستی و عفونی است که در گروه بیماری‌های آمیزشی (STD) قرار می‌گیرد. این بیماری در اثر تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده و از طریق برقراری روابط جنسی بین افراد منتقل می‌شود.

زگیل تناسلی چیست؟

بیماری زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که عامل اصلی آن ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی می‌باشد. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست افراد و عمدتا در اثر ارتباطات جنسی منتقل می شود. زگیل تناسلی بافت‌های مرطوب ناحیه تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

این زگیل‌ها می‌توانند به شکل زائده‌های برجسته کوچک و گوشتی به نظر برسند و یا ظاهری شبیه گل‌کلم داشته باشند. در بسیاری از موارد، زگیل‌ها بسیار کوچک هستند و با درد، سوزش و خارش همراهند.

از آنجایی که این بیماری به راحتی قابل سرایت است، معمولا با اولین تماس جنسی سریعاً به بدن فرد منتقل می‌گردد و به دنبال آن زائده‌هایی در اطراف ناحیه ی تناسلی و مقعد به وجود می‌آید. آمار ابتلا به زگیل تناسلی روز به روز در حال افزایش است و مبتلایان به دنبال راه های درمان سریع این عارضه هستند.

زگیل تناسلی HPV

زگیل تناسلی HPV

برخی از انواع HPV می‌توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی، زگیل مقعد یا زگیل دهانی شوند، درحالی‌که برخی دیگر می‌توانند باعث سرطان شوند.

بیماری زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که عامل اصلی به وجود آورنده ی آن نوعی ویروس DNA دار با نام HPV یا پاپیلومای انسانی می‌باشد. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست افراد و عمدتا در اثر ارتباطات جنسی منتقل می شود.

با تغییر الگوها و عادات جنسی افراد در جوامع امروزی متاسفانه سن شیوع این بیماری بسیار کاهش یافته و به مرز 12 سال رسیده است. میزان شیوع این بیماری در مردان و زنان به یک اندازه است و در فاصله ی سالهای 12 تا 35 زندگی که افراد معمولا از نظر جنسی فعال هستند احتمال ابتلا به این بیماری بسیار افزایش می‌یابد. بهترین راه پیشگیری از این بیماری، واکسن گارداسیل یا واکسن زگیل تناسلی است که علاوه بر ویروس HPV، از ابتلا به سرطان رحم جلوگیری می‌کند.

حتی امکان ابتلای کودکان به این بیماری وجود دارد. در کودکانی که به زگیل تناسلی دچار می شوند، به خصوص در کودکان زیر 2 سال باید دو عامل زیر را در نظر گرفت:

  • تماس مستقیم دست آلوده با پوست کودک
  • تجاوز جنسی به کودک

راه های انتقال زگیل تناسلی

ویروس HPV در سه ناحیه بدن که در برقراری روابط جنسی بیشتر درگیر هستند میتواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود.

  • زگیل ناحیه تناسلی که از طریق ارتباط جنسی واژینال منتقل می‌شود.
  • ناحیه‌ مقعد که بر اثر ارتباط جنسی دچار زگیل مقعدی می‌شود.
  • زگیل تناسلی در دهان، زبان، لب‌ها و گلو که ناشی از ارتباط جنسی دهانی است.
  • همچنین در موارد نادرتری این بیماری از طریق لباس زیر آلوده، تیغ اصلاح آلوده در ناحیه تناسلی و حین زایمان به جنین منتقل می شود.

علت ایجاد زگیل تناسلی

زگیل تناسلی غالبا در اثر ابتلا به ویروس HPV بروز پیدا می کند. 30 تا 40 نوع از این ویروس وجود دارد که تنها بر ناحیه تناسلی اثر می گذارند. اما در این بین فقط چند نوع از آن باعث زگیل تناسلی می شود.

ویروس HPV از طریق تماس پوست با پوست قابل انتقال است، به همین دلیل جزء بیماری های آمیزشی یا جنسی در نظر گرفته می شود.

این ویروس شیوع گسترده ای دارد، بر طبق اعلامیه منتشر شده از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اغلب افراد فعال از نظر جنسی در مراحلی از زندگی آن را دریافت می کنند. با این حال، ویروس همواره منجر به عوارضی مانند زگیل های تناسلی نمی شود. بلکه زگیل تناسلی معمولاً توسط نوع خاصی از ویروس HPV ایجاد می شود که از سایر ویروس های که باعث ایجاد زگیل در سایر نواحی بدن می شود، متفاوت است.

ویروس HPV دارای تیپ ها و ژن های مختلفی است که حسب مورد، هر کدام عملکردهای متفاوتی را به دنبال دارند .

به طور کلی انواع تیپ های متفاوت این ویروس به دو نوع کلی زیر تقسیم بندی می شوند:
تیپ کم خطر
تیپ کم خطر ویروس HPV فقط باعث به وجود آمدن زگیل‌ واژن (ناحیه تناسلی)، مقعد و دهان و انواع زگیل‌های معمولی در سرتاسر بدن می شوند.
تیپ پرخطر
این نوع تیپ های ویروس HPV می‌توانند علاوه بر ایجاد زگیل‌های تناسلی مشکلات دیگری هم به همراه داشته باشند. یکی از مهلک ترین بیماری هایی که در اثر این نوع تیپ از ویروس HPV به وجود می آید سرطان دهانه ی رحم ، واژن و مقعد است که سالیانه جان عده ی زیادی را در سرتا سر جهان می گیرد.

علائم، نشانه‌ها و تشخیص زگیل تناسلی

بیماری زگیل تناسلی با علائم و نشانه‌های واضح و مشخصی همراه است که بسیاری از آنها به سادگی توسط خود فرد قابل تشخیص هستند. البته در برخی موارد این زائده‌ها درون نواحی داخلی دستگاه تناسلی (درون واژن یا دهانه ی رحم) به وجود می‌آیند و با علائم خاصی هم همراه نیستند اما تشخیص زگیل تناسلی در مردان راحت تر است.

در چنین شرایطی تشخیص این بیماری کار آسانی نیست و به بررسی‌های پزشکی نیاز دارد. بیشتر افراد زمانی به وجود این بیماری در بدن خود پی می برند که با علائم و نشانه‌های ظاهری آن برخورد می‌کنند.

علائم زگیل تناسلی در زنان و مردان به شرح زیر است:

  • وجود زائده های برجسته، سفت و توپر گوشتی شکل در اطراف ناحیه تناسلی و مقعد به شکل تک زگیل‌هایی پراکنده و ریز و یا برآمدگی های بزرگ تر به شکل خوشه‌ای و متمرکز هستند.
  • رنگ زگیل‌های تناسلی غالبا به رنگ پوست است ولی در برخی موارد ممکن است تیره تر یا روشن تر از رنگ پوست فرد باشد.
  • در افرادی که رابطه ی جنسی دهانی داشته‌اند این زائده‌ها ممکن است در اطراف نواحی دهان، زبان، لب ها و گلو ایجاد شده باشد.
  • احساس خارش و سوزش در محل زگیل‌ها
  • وجود رطوبت و ترشح در محل زگیل‌های تناسلی
  • اگر زائده‌ه‍ا در مسیر مجاری ادراری قرار گرفته باشند می‌توانند باعث ایجاد خونریزی، بروز درد و انسداد مجاری ادراری شوند.
تشخیص زگیل تناسلی

تشخیص و درمان زگیل تناسلی

تشخیص زگیل تناسلی مردان

زگیل تناسلی در زنان و مردان اغلب در اثر تماس جنسی منتقل می شود. این ویروس در زنان عوارض خطرناک تری دارد.

زگیل تناسلی در مردان ممکن است در قسمت نوک و طول آلت تناسلی، اسکروتوم (کیسه بیضه)، کشاله ران، در داخل یا اطراف حنجره، بیضه و ناحیه مقعد ایجاد شوند. همچنین این ویروس در اثر تماس جنسی دهانی می تواند در گلو و یا دهان شخص بروز پیدا کند.

تشخیص زگیل تناسلی زنان

برای تشخیص بیماری، پزشک ابتدا یک معاینه روتین و ساده انجام می‌دهد و با معاینه ی ظاهری فرد این زائده‌ها را بررسی می‌کند. زگیل های تناسلی ظاهر و علائم مشخصی دارند و به سادگی قابل تشخیص هستند.

اگر علائم زگیل‌ آلت تناسلی در بدن فرد وجود نداشت حسب مورد، پزشک قسمت های پنهان و داخلی دستگاه تناسلی و مقعد را به وسیله دستگاه مورد بررسی قرار می دهد. چون گاهی زگیل ها در نواحی داخلی مثل دهانه ی رحم و درون واژن رشد می‌کنند، از این رو به راحتی قابل مشاهده نیستند.

در صورتی که احتمال ابتلای فرد به ویروس HPV و یا سایر عفونت های ناشی از آن وجود داشته باشد پزشک از روش های دیگری برای تشخیص ویروس در بدن فرد استفاده می‌کند.

این روش ها شامل دو روش زیر می باشد:

  • تست پاپ اسمیر
  • آزمایش خون

تست پاپ اسمیر

برای تشخیص ویروس عامل زگیل تناسلی و بررسی خطرات احتمالی آن به زنان بالای 35 سال توصیه می شود که حداقل سالیانه یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند.این تست فقط مختص خانم هاست و با نمونه برداری مختصری از سلول های دهانه ی رحم و واژن ی توان یک بررسی دقیق پیرامون این بیماری و تبعات آن انجام داد. همچنین تست پاپ اسمیر بسیاری از عفونت ها و سرطان هایی که دستگاه تناسلی زنان را درگیر خود می کند را به خوبی نشان می دهد.

در این روش دهانه ی رحم به وسیله ی دستگاهی به نام اسپکولوم به آرامی باز می شود و سپس با یک برس استریل از سلول های دیواره ی رحم و واژن نمونه برداری های لازم را انجام می دهند.

آزمایش خون زگیل تناسلی

برای تشخیص نوع زگیل های تناسلی و وجود ویروس HPV در بدن فرد علاوه بر انجام تست پاپ اسمیر که روشی مخصوص خانم هاست، روشی با نام روش مولکولی وجود دارد که هم برای خانم ها و هم برای آقایان قابل استفاده است. میزان حساسیت و دقت این روش بسیار بالاست و می‌تواند به طور دقیق مشخص کند که آیا شخص به ویروس HPV مبتلا است یا خیر ؟

یکی از راه های انجام روش مولکولی انجام روش ژنوتایپینگ است که به وسیله ی آن ژن HPV را توالی یابی می کنند و از این طریق به این مساله که آیا فرد به ویروس آلوده است یا خیر پی می برند.

همچنین برای تشخیص HPV روش دیگری هم با نام REAL TIME PCR وجود دارد که در آن ژن مورد نظر بیش از هزاران بار مورد تکثیر قرار می گیرد و سپس نتایج حاصل از آن را روی دستگاه آنالیز می کنند.

تفاوت زگیل با سایر بیماری ها

همانطور که گفته شد، هر زائده پوستی را نمی‌توان زگیل تناسلی خواند. برخی ممکن است زگیل تناسلی را با جوش تناسلی اشتباه بگیرند، برخی آن را با تبخال تناسلی یا HIV یکی می‌دانند.

زگیل تناسلی و جوش تناسلی

علائم زگیل تناسلی گفته شد که یک زائده گوشتی مانند است، اما جوش تناسلی به شکل برجستگی تاولی است که حاوی ماده سفید است.

زگیل تناسلی و تبخال تناسلی

  • تشخیص زگیل تناسلی و تبخال از آنجایی که هر دو در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند دشوار است.
  • زگیل‌های تناسلی برآمدگی‌های گوشتی رنگ و کوچک هستند، اما زخم‌های تبخال مانند تاول یا زخم‌های باز هستند.
  • هم زگیل تناسلی و هم تبخال تناسلی می توانند هم از طریق تماس پوستی و هم از طریق تماس جنسی منتقل شوند.

زگیل تناسلی و ایدز

زگیل تناسلی از علائم ایدز نیست ولی وقتی فردی با علائم زگیل تناسلی، احتمال اینکه فرد به علت داشتن روابط پر خطر جنسی، در معرض مریضی هایی مانند ایدز، تبخال تناسلی، سوزاک و غیره قرار گرفته باشد بیشتر می شود.

زگیل تناسلی و اسکین تگ

اسکین تگ نوعی زائده پوستی غیر مسری و غیر سرطانی است که به صورت منگوله از پوست آویزان می‌شود. تشخیص و تمیز آن از زگیل تناسلی شاید برای شما دشوار باشد.

6 روش درمان زگیل تناسلی مردان و زنان

شاید از خود بپرسید که آیا زگیل تناسلی درمان می‌شود؟

زگیل های تناسلی قابل درمان هستند و برای از بین بردن آن روش‌های متعددی وجود دارد. اگر به زگیل تناسلی مبتلا شده‌اید قبل از هرچیز باید آرامش خود را حفظ کنید و بلافاصله به یک دکتر زگیل تناسلی مراجعه نمایید.

شاید افراد زیادی از مراجعه به پزشک خجالت بکشند ولی باید بدانید که هرچه درمان زگیل های تناسلی خود را سریع تر و زودتر آغاز نمایید درمان آن راحت تر است. داشتن استرس و پنهان کردن بیماری زگیل تناسلی فقط روند درمانی آن را کندتر و سخت تر می‌کند. معمولا استفاده از پماد زگیل برای کنترل و درمان این بیماری توصیه می‌شود.

روش‌های درمان زگیل تناسلی مردان و زنان تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد و هر دو باید با توجه به اندازه و محل دقیق زگیل‌ها یکی از درمان‌های کرایوتراپی یا لیزر را انتخاب کنند.

از آنجایی که برخی تیپ های این ویروس می تواند باعث بروز انواع سرطان شود درمان سریع و زودهنگام زگیل‌های تناسلی از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی تا زمانی که شما به زگیل‌های تناسلی مبتلا هستید نمی‌توانید با شریک جنسی خود ارتباط جنسی برقرار نمایید زیرا امکان سرایت زگیل ها وجود دارد.

به طور کلی برای تمامی انواع زگیل‌های تناسلی درمان‌های زیر در نظر گرفته می‌شود:

  • 1. لیزر درمانی

این روش برای از بین بردن زگیل های خوشه ای و تکی با تعداد زیاد بسیار موثر می باشد. درمان با لیزر می تواند کمی نسبت به روش های دیگر هزینه بیشتری داشته باشد ولی نتایج قطعی تری هم به دنبال دارد. این روش طی مدت زمان نیم ساعت و به صورت کاملا سرپایی انجام می شود. بیمار بلافاصله پس از لیزر می تواند به محل کار خود برگردد. زمان نقاهت آن کاملا کوتاه مدت می باشد.

  • 2. کرایوتراپی

تری کلرواستیک اسید (TCA) همان ماده شیمیایی می باشد که توسط یک پزشک در سطح زگیل ها اعمال شده و زائده پس انجماد از بین می رود. طی این روش موفق 75% بیماران رضایت کامل داشته و 15% از آنها تجربه بازگشت زگیل را داشته اند. با این حال، کرایوتراپی یا سرمادرمانی یکی از روشهای قطعی درمان زائده های گوشتی بعد از لیزر می باشد.

  • 3. سوزاندن با الکتروکوتر

در این روش که جراحی معمولی می باشد، پزشک از جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن بافت های غیر طبیعی روی پوست استفاده می کند. این روش بیشتر برای زائده های گوشتی نرم کاربرد دارد و اگر زگیل شما سفت شده و زبر می باشد، لیزر و کرایو پیشنهاد های پزشک متخصص هستند.

  • 4. عمل جراحی

عمل جراحی زگیل اغلب برای زائده های روی پوست کاربرد داشته و اگر زگیل داخل واژن یا مقعد باشد، از لیزر برای از بین بردن آن استفاده می کنند. جراحی شامل روش سنتی بریدن به وسیله تیغ جراحی می باشد و قبل از آن محل عفونی به طور موضعی بی حس می شود. زخم ناشی از برداشتن زگیل ها بخیه زده می شوند.

  • 5. درمان خانگی زگیل تناسلی مردان و زنان

برخی از روش ها برای درمان خانگی زگیل تناسلی وجود دارد که اثر بخشی و قدرت درمانی آنها به اثبات رسیده است اما برای درمان بهتر لازم است پس از معاینه , نظرات پزشک متخصص را جوبا شوید.

یکی از دلایل اصلی ابتلا به ویروس اچ پی وی و زگیل تناسلی، پایین بودن سیستم ایمنی بدن است. بنابراین بهبود تغذیه و تغییر در روند زندگی می تواند تا حدی به بالا رفتن سیستم ایمنی و بهبود این عارضه کمک می کند. ترک غذاهای ناسالم، پرهیز از کشیدن سیگار و همچنین استرس تا حدی به بهبود وضعیت سیستم ایمنی کمک می کنند.

مصرف آنتی اکسیدان ها، غلات، اسفناج و لوبیا و غیره می تواند به افزایش مقاومت بدن برای مقابله با این ویروس کمک کند.

  • 6. دارو درمانی برای بهبود زگیل تناسلی

هر کدام از دارو ها و پمادهای زیر در مواقع خاص کاربرد دارند و مصرف خودسرانه به هیچ وجه توصیه نمیشود.

همانطور که اشاره شد ابتلا به ویروس اچ پی وی و زگیل تناسلی بخاطر پایین بودن سیستم ایمنی بدن نیز ممکن است باشد بنابراین شربت و قرص هایی مانند قرص ایمیونس برای زگیل تناسلی نیز می تواند مناسب باشد.

  • ایمیکویمود (Imiquimod): این دارو برای جلوگیری از رشد خارجی سلول‌های پوستی برای مثال سرطان پوست استفاده می‌شود. اما از طرفی به عنوان یکی از داروهای رایج در درمان پاپیلومای انسانی و به ویژه زگیل تناسلی به حساب می‌آید.
  • آلدارا (Aldara): به صورت کرم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو که برای درمان مشکلات پوستی به کار می‌رود، برای مبتلایان به ویروس پاپیلومای انسانی تجویز می‌شود. آلدارا به عنوان یک پماد زگیل تناسلی شناخته شده است.
  • پودوفیلوم رزین (Podophyllum resin): یک محلول موضعی برای درمان ضایعات پوستی خوش خیم است. درمان انواع زگیل از جمله زگیل‌هایی که زیرمجموعه پاپیلومای انسانی هستند، با این محلول موضعی امکان پذیر است.
  • رزورسینول (Resorcinol): یک داروی ضدعفونی کننده است که برای درمان انواع بیماری‌ها و عفونتی‌های پوستی از جمله زگیل تناسلی و زگیل‌هایی که به علت حضور پاپیلومای انسانی شکل می‌گیرند، کاربرد دارد.
  • پودوفیلین (25Podocon-): یکی از داروهای مؤثر در درمان انواع زگیل است. عموماً پزشکان پودوفیلین را به عنوان داروی درمان زگیل تناسلی یا به طور کلی داروی درمان (HPV) تجویز می‌کنند. این دارو به خاطر نقشی که در درمان رشد خوش خیم سلول‌های پوستی دارد، مورد انتخاب پزشکان است.
  • سایمتدین (Cimetidine): یکی از داروهای پرکاربرد در درمان مشکلات گوارشی است. عملکرد آنتی اسیدی سایمتدین بر کسی پوشیده نیست. اما به تازگی پژوهش‌هایی انجام شده است که تأثیر این دارو بر درمان انواع زگیل‌های معمولی را تأیید کرده اند. بنابراین برخی از پزشکان آن را به عنوان داروی درمان (HPV) تجویز می‌کنند.

پیشگیری از زگیل تناسلی

واکسن گارداسیل (واکسن HPV)  هم برای دختران و هم برای پسران قابل استفاده است. پیشگیری از زگیل تناسلی، سرطان مقعد و سرطان دهان، گلو، سر و گردن در زنان و مردان از اثرات دیگر این واکسن هستند.

واکسن گارداسیل در داروخانه دکتر خسروی موجود است و با مراجعه حضوری و مشاوره رایگان با پزشک داروساز می توانید واکسن گارداسیل یا واکسن HPV را تهیه نمایید.

پرسش و پاسخ درباره زگیل تناسلی HPV از زبان پزشک

زگیل تناسلی در زنان شایع تر است یا مردان؟

این عارضه در زنان و مردان به یک نسبت شایع است. اما در زنان چون در قسمت های داخلی تر ناحیه تناسلی ایجاد شده و ممکن است دیرتر تشخیص داده شود، خطرناک تر است.

روش های قطعی درمان زگیل تناسلی کدامند؟

کرایو و لیزر درمانی دو نمونه از روش هایی هستند که قطعی ترین جوابدهی برای رفع زگیل را دارند که به طور کامل زائده را از بین می برند.

آیا زگیل تناسلی همواره با علائم همراه است؟

ویروس ناشی از این بیماری اکثرا فاقد علائم است اما بیماری زگیل تناسلی غالبا با زائده های برجسته در نواحی تناسلی خود را نشان می دهد.

آیا داروهای گیاهی روی زگیل تناسلی اثرگذارند؟

این داروها تنها در مراحل ابتدایی می توانند زائده‌ها را از بین ببرند. همچنین می توانند در پیشگیری از این زوائد موثر باشند.

مهمترین اقدام پس از تشخیص زگیل چیست؟

مراجعه به یک متخصص خوب قدم اول برای شروع روند درمان می باشد. زیرا روش‌های درمانی بستگی به اندازه، موقعیت و وضعیت زگیل متفاوت می باشند که او بهترین روش را به شما پیشنهاد می کند.

امکان انتقال به جنین در بارداری وجود دارد؟

در پاسخ باید بگوییم خیر. این احتمال تقریبا وجود ندارد. اما حین زایمان ممکن است نوزاد آلوده شود.

آیا زگیل تناسلی با درد، سوزش و خارش همراه است؟

معمولا بله. در صورتیکه این زوائد در اثر پوشیدن لباس تنگ و یا تماس با دست تحریک شوند، علائم فوق را نشان می دهند.

آیا زگیل تناسلی باعث ایجاد سرطان می شود؟

تیپ پرخطر ویروس HPV می تواند باعث ایجاد سرطان در نواحی زیر شود:
سرطان دهانه ی رحم
سرطان واژن
سرطان دهانه واژن
سرطان بیضه و سرطان آلت تناسلی در مردان
سرطان مقعد
سرطان زبان
سرطان حنجره
سرطان دهان