بیماری ها و داروهای قلب و عروق

سیستم قلب و عروق، مهمترین بخش از بدن است که از عروق خونی تشکیل می شود. این سیستم، مواد مغذی و اکسیژن را از طریق خون به سایر اندام های بدن انتقال می دهد. قلب و رگ های خونی وابسته به آن شبکه ای پیچیده هستند که موجب گردش خون در بدن می شوند. از این رو سلامت اندام های داخلی به نحوه کارکرد صحیح این سیستم بستگی دارد. به واسطه گردش خون، مواد مضر از طریق رگ ها به اندام هایی که وظیفه حذف یا دفع این مواد را بر عهده دارند، فرستاده می شود. برخی از رگ های خونی وظیفه خروج خون و برخی دیگر وظیفه ورود آن به قلب را بر عهده دارند. گردش خون ریوی و سیستمیک‌، دو فرایند مهم جریان خون هستند که در این سیستم جریان دارند.

رگ های خونی، متشکل از لایه هایی از بافت همبند، رشته های الاستیکی و ماهیچه ها هستند که قلب، عضو مهمی در این سیستم به شمار می رود. این عضو از بدن، دارای ماهیچه و بافت های دیگر است که خون را پمپاژ می کند. انسداد ر‌گ های خونی در عملکرد قلب تاثیرگذار است و ممکن است افراد را با مشکلاتی نظیر فشار خون و کلسترول بالا، سکته قلبی، آنوریسم، درد در قفسه سینه، نارسایی قلبی، آترواسکلروز، حمله قلبی و غیره روبرو کند. از این رو مصرف غذاهای سالم و بدون چربی، دور بودن از شرایط استرس، کنترل فشار و کلسترول خون و مصرف مکمل های حاوی مواد مفید بهترین راه برای پیشگیری از این مشکلات عنوان می‌ شوند.

سیستم قلب و عروق چیست؟

قلب اندامی مهم در بدن است که در وسط قفسه سینه قرار دارد و همراه با عروق خونی سیستم پیچیده ای را تشکیل می دهد. به واسطه رگ های خونی متصل به قلب، اکسیژن و مواد غذایی به سایر اندام ها انتقال داده می شوند. از این رو بدن مواد مورد نیاز خود را از طریق خون دریافت می کند. مواد زائد تولید شده در بدن نیز از طریق عروق مشخصی از قلب به اندام های دفع کننده فرستاده می شوند.

جریان خون در زمان خواب نیز به حرکت خود ادامه می دهد. از این رو قلب روزانه حدود 2000 گالن خون را در سراسر بدن به گردش در می آورد. برخی از رگ های خونی، وظیفه انتقال خون به قلب را بر عهده دارند و برخی دیگر خون را از قلب به سایر اندام ها انتقال می دهند. همچنین به واسطه این رگ ها، دی اکسید کربن و سایر مواد مضر از سلول های بدن خارج می شوند. سیستم قلب و عروق دارای دو فرآیند گردش خون است که به صورت زیر نامگذاری می‌ شوند:

گردش خون ریوی

در این روش، خون فاقد اکسیژن به سمت راست قلب حرکت می کند. سپس برای دریافت اکسیژن و حذف دی اکسید کربن به ریه ها انتقال داده می‌ شود. این خون همراه با اکسیژن از سمت چپ قلب باز می گردد. خون به کمک این سیستم ریوی اکسیژن کافی را دریافت می کند. به عبارت دیگر این سیستم، خون را بین قلب و ریه جابه جا می کند و بدین طریق با ورود اکسیژن به ریه، دی اکسید کربن از آن خارج می شود.

گردش خون سیستمیک

خون در این سیستم، اکسیژن دریافت شده از ریه ها را که از سمت چپ قلب بازگردانده شده است به سلول های بدن می رساند. از این طریق اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز اندام های بدن تامین می شوند. شروع مجدد این گردش خون زمانی است که خون بدون اکسیژن مجددا به سمت راست قلب حرکت می کند.

سیستم قلب و عروق دارای چه ساختاری است؟

این سیستم که وظیفه انتقال خون به اندام ها و بافت های دیگر بدن را بر عهده دارد، شامل اجزای زیر است:

قلب

این عضو از بدن وظیفه پمپاژ خون به عضلات و سایر اندام های بدن را برعهده دارد. قلب دارای چهار بخش یا حفره است که دهلیز و بطن نامیده می شوند. دهلیزها در قسمت فوقانی قلب و بطن ها در سمت تحتانی قرار دارند. این اجزا به واسطه دیواره یا سپتوم از یکدیگر جدا می شوند. کنترل جریان خون در محفظه ها، توسط دریچه های قلب انجام می گیرد و بدین طریق، خون مسیر مشخصی را به سمت قلب طی می کند.

عروق خونی

عروق خونی را به سه دسته زیر می توان تقسیم بندی کرد:

  • سرخرگ ها عروق خونی هستند که خون را از قلب خارج می کنند.
  • سیاهرگ ها جزو رگ‌ هایی به شمار می روند که خون را به قلب برمی‌ گردانند.
  • مویرگ‌ ها نیز از جمله عروق خونی کوچکی هستند که خون را از عروق اصلی به سمت سایر اندام ها و بافت های بدن هدایت می کنند.

سلول‌ های ماهیچه قلب دارای چه انواعی هستند؟

عضلات قلب دارای دو نوع سلول هستند که سلول های ماهیچه ای و سلول های ضربان ساز نامیده می شوند. هر کدام از این سلول ها وظیفه خاصی را بر عهده دارند که به آنها اشاره می کنیم.

سلول های ماهیچه ای

این نوع از سلول های قلبی حدود 99 درصد در دهلیز و بطن قلب وجود دارند که به راحتی منقبض می شوند. سلول های انقباضی به واسطه دیسک های داخلی به یکدیگر اتصال دارند. در این صورت به حرکات الکتریکی سلول های ضربان ساز پاسخ سریعی می دهند. این دیسک ها موجب عملکرد یکنواخت سلول ها می شوند و از طریق انقباض عضلات قلب، پمپ خون از قلب به رگ های اصلی را انجام می دهند.

سلول‌ های ضربان‌ ساز در سیستم قلب و عروق

به واسطه این سلول ها، تحریک الکتریکی در سایر سلول ‌ها هدایت می‌ شود. سلول های ضربان ساز تنها یک درصد از سلول های قلبی را تشکیل می دهند و موجب هدایت ضربان قلب می شوند. اندازه سلول های ضربان ساز کوچکتر از سلول های انقباضی است و انعطاف پذیری آنها به دلیل میوفیبریل ‌های کم، بسیار محدود است. این سلول ها عملکردی بسیار شبیه به نورون ‌ها دارند.

چرخه قلب چگونه است؟

چرخه قلب دارای دو مرحله متفاوت است. در فاز اول که به آن دیاستول می گویند، بطن ها پر از خون می‌ شوند. سپس دریچه آئورت یا ریوی و بعد از آن دریچه میترال بسته می شوند. در مرحله دیاستول خون از طریق رگ های خونی برای انقباض بطن ها به قلب بر می گردد.

مرحله دوم این چرخه، سیستول نام دارد. در این مرحله بطن های قلب منقبض می شوند و خون را خارج می کنند. در مرحله سیستول ابتدا دریچه میترال و سپس دریچه آئورت بسته می شوند. به دلیل افزایش فشار داخل بطن ها نسبت به رگ های خونی مجاور در این مرحله، خون از بطن ها به سمت عروق جریان پیدا می کنند.

بیماری ها و اختلالات شایع سیستم قلب و عروق

رسوب در عروق خونی یا انسداد آن موجب بروز بسیاری از مشکلات قلبی و عروقی می شود، زیرا رگ های خونی در کل بدن جریان دارند و از طریق خون، اکسیژن و مواد غذایی را به اندام های دیگر می رسانند. در صورت انسداد هر کدام از این رگ ها، حمل اکسیژن به سختی صورت می گیرد. شایع ترین مشکلات قلبی شامل موارد زیر می شوند:

  • آریتمی قلبی
  • حمله قلبی
  • مشکلات مربوط به دریچه های قلب
  • نارسایی قلبی
  • آنوریسم
  • بیماری عروق کرونر
  • سکته قلبی
  • آترواسکلروز (تجمع پلاک در شریان ها)
  • بیماری های عروقی

علائم یا نشانه های رایج بیماری های سیستم قلب و عروق

بدون شک هر بیماری با علائم و نشانه های متفاوتی خود را بروز می دهد. مشکلات قلبی نیز با علائم زیر قابل شناسایی و تشخیص هستند.

  • ایجاد درد در قفسه سینه
  • درد در قسمت بالای بدن
  • تنگی نفس
  • احساس سبکی در سر
  • ضعف در بازو
  • افتادگی صورت
  • تکلم غیرقابل فهم

آزمایشات رایج برای بررسی سلامت سیستم قلبی و عروقی

برای تشخیص درست بیماری های قلب و عروق، آزمایشات متفاوتی وجود دارد که به پزشک در تشخیص زودهنگام این بیماری ها کمک می کند. آزمایشات زیر از جمله رایج ترین انواع راه های شناخت سلامت اندام ها هستند.

  • الکتروکاردیوگرام (EKG)
  • آزمایشات خون
  • اکوکاردیوگرام با امواج صوتی برای تصویربرداری از قلب و دریچه ها
  • تست استرس
  • سی تی اسکن قلب
  • اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
  • MRI قلب
  • آنژیوگرافی
  • سونوگرافی

مشکلات سیستم قلب و عروق چگونه درمان می شوند؟

برخی از رایج ترین درمان های مربوط به انسداد رگ های خونی یا اختلالات قلبی عبارتند از:

  • آنژیوپلاستی
  • جراحی
  • مصرف برخی از داروها
  • ایجاد تغییر در سبک زندگی

چه عواملی در ابتلا به بیماری قلبی نقش دارند؟

بیماری های قلب و عروق از جمله دلایل مرگ و میر زنان و مردان هستند که اگر درمان و کنترل آنها به سرعت انجام نشود، سلامتی افراد را در معرض خطر قرار می دهد. عوامل بسیاری در ایجاد این بیماری ها و اختلالات نقش دارند که مهمترین آنها را بررسی می کنیم.

افزایش سن

از جمله مهمترین دلایل ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی، افزایش سن است که در مردان حدود 45 سال و زنان 55 سال بیشتر اتفاق می افتد.

جنسیت

دلیل برخی از بیماری های قلبی، کمبود استروژن در بدن است. از این رو زنان نسبت به مردان کمتر به این مشکلات دچار می شوند، اما برخی از بیماری ها مانند دیابت، احتمال ابتلا به مشکلات قلبی را در زنان افزایش می دهد.

نژاد و طایفه

بر اساس تحقیقات به عمل آمده، نژاد با ابتلای افراد به این بیماری ها ارتباط مستقیمی دارد. برخی از گروه های نژادی مانند آمریکایی‌ های آفریقایی تبار، بیش‌ تر از سفید پوستان به انواع مشکلات قلبی درگیر می شوند.

ژنتیک و سابقه خانوادگی

یکی دیگر از عوامل بیماری های قلبی، ژنتیک یا سابقه خانوادگی است. اگر مردان و زنان کمتر از 45 و 55 سال در یک خانواده درگیر مشکلات قلبی و عروقی باشند، احتمال ابتلای سایر اعضا نیز زیاد است.

سیگار کشیدن

یکی از دلایل گرفتگی عروق کرونر، سیگار است. در این صورت خون ‌رسانی به عضلات قلب سخت تر انجام می‌ شود که نتیجه آن سکته یا سایر بیماری های قلبی است.

فشار خون بالا

فشار خون بالا خطر ابتلا به سکته قلبی را افزایش می دهد، زیرا در این حالت ضربان قلب بالاتر از حد طبیعی خود می ‌رسد که این امر احتمال حمله قلبی را افزایش می دهد.

کلسترول بالا

چربی خون موجب انسداد عروق یا رگ های خونی می شود و چربی اطراف قلب را افزایش می دهد. از این رو انقباضات قلب و عملکرد آن تحت تاثیر قرار می گیرد. از دیگر عوامل پرخطر در ابتلا به مشکلات قلب و عروق شامل موارد زیر می شوند:

  • چاقی بیش از حد
  • دیابت مزمن
  • سطح استرس و اضطراب بالا
  • سابقه مسمومیت بارداری
  • عدم ورزش و تحرک کافی در طول روز

راهکارهای ارتقای عملکرد سیستم قلبی و عروقی چیست؟

روش های متفاوتی وجود دارد که به شما در حفظ سلامت قلب و عروق کمک بسیاری می کند که به آنها اشاره می کنیم.

  • ورزش منظم و روزانه
  • کنترل فشار خون
  • کنترل کلسترول خون
  • ترک سیگار و سایر مواد مخدر
  • مصرف غذاهای مفید
  • حفظ وزن مفید
  • کنترل قند خون

بهترین مکمل تقویت کننده قلب و عروق

مکمل ها یکی از بهترین محصولاتی هستند که مصرف آنها در کنار رژیم غذایی سالم و ورزش پیشنهاد می شود. در ترکیبات مکمل های مخصوص قلب و عروق از مواد مفید و موثری در سلامت این سیستم استفاده شده است. از این رو مصرف این محصولات مانع از ایجاد مشکلات قلبی و عروقی می شود. در اینجا به چند مورد از این مکمل ها اشاره می کنیم:

  • سافت ژل امگا 3 او پی دی فارما
  • قرص کو آنزیم کیوتن او پی دی فارما
  • کپسول ژلاتینی ویتامین ای هلث برست
  • سافت ژل کوکیوتن دانا

نکته: هرگز بدون اطلاع پزشک این مکمل ها را استفاده نکنید و دوز مشخص شده را افزایش ندهید.

جمع بندی

قلب و عروق، سیستم پیچیده ای در بدن به شمار می رود که وظیفه حمل اکسیژن و انتقال مواد غذایی به سایر اندام های بدن را بر عهده دارند. از طریق رگ های خونی، مواد زائد و دی اکسید کربن به اندام های دفع کننده انتقال پیدا می کنند و گردش خون در بدن اتفاق می‌افتد. برخی عوامل مانند افزایش سن، دیابت، فشار و کلسترول خون بالا، عدم تحرک، سیگار و غیره موجب انسداد رگ های خونی می شوند. در نتیجه این مشکلات در نحوه انتقال اکسیژن و مواد مغذی به قلب و سایر اندام ها اختلال ایجاد می کنند.

اگر مشکل گرفتگی عروق درمان نشود، احتمال ابتلا افراد به سکته، نارسایی قلبی، گرفتگی عروق کرونر، نارسایی دریچه های قلب و غیره افزایش پیدا می کند. پزشک از طریق آزمایشات الکتروکاردیوگرام، آزمایش خون، اکوکاردیوگرام، تست استرس، سی تی اسکن قلب و غیره نوع مشکلات قلبی و عروقی را تشخیص می دهد.‌ این مشکلات با دارو درمانی، جراحی و آنژیوپلاستی به راحتی درمان می شوند. البته مصرف مکمل ها و داشتن رژیم غذایی سالم همراه با ورزش، مهمترین راهکار برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی است.

Go to Top