به‌احتمال زیاد، بیشتر ما در مورد فواید کلاژن برای سلامتی پوست مطالبی شنیده یا خوانده‌ایم؛ در این میان تعدادی از مخاطبان و مشتریان محترم برای پی بردن به جزئیات می‌پرسند آیا مصرف کلاژن واقعاً برای پوست مفید است؟ و یا این سوال را مطرح می‌کنند که آیا تبلیغ «پپتید کلاژن» (که نوعی پروتئین با زنجیره‌های شکسته شده است) را باید یک تبلیغ آرایشی و غیرواقعی دانست؟

در صورتی که برای شما هم چنین سوال‌هایی پیش آمده باشد می‌توانید در ادامه‌ی این مقاله، توضیح دقیق‌تری با استناد به منابع معتبر علمی در مورد فایده‌های کلاژن از جنبه‌ی کاربردی آن بخوانید.

با وبلاگ داروخانه دکتر خسروی همراه باشید.

کلاژن چیست

کلاژن زنجیره‌ای از آمینواسیدها و یکی از فراوان‌ترین پروتئین‌های موجود در پوست انسان است. کلاژن در تشکیل 75 تا 80 درصد از اعضای بدن تأثیر مهمی دارد. کلاژن باعث حالت کشسانیِ (الاستیکِ) پوست می‌شود و در لایه‌ی میانی پوست به اسم «درم» نیز وجود دارد. به بیان ساده‌تر، شادابی، صافی و پُریِ پوست و حالت صورت و بدن با کلاژن ارتباط مستقیم دارد.

علاوه بر پوست، کلاژن در استخوان‌، تاندون، رباط، ماهیچه‌، رگ‌های خونی و مو وجود دارد. این ماده یکی از بافت‌های همبند اصلی بدن محسوب می‌شود. به بیان ساده‌تر، کلاژن مانند چسبی طبیعی است که بافت‌های بدن را کنار هم نگه می‌دارد.

افراد بدون این که بدانند کلاژن مصرف می‌کنند، مثلاً ژلاتین، شکل پخته شده‌ی کلاژن است که از جوشاندن پوست، غضروف و استخوان حیوانات در آب به دست می‌آید و اغلب به‌عنوان غلیظ کننده برای ژلاتین میوه‌ها و پودینگ‌ها و به‌عنوان روکش برای کپسول استفاده می‌شود. اگر به‌دنبال راههایی برای جوانسازی پوست خود هستید، بی‌شک اسم کلاژن را بارها شنیده‌اید!

انواع کلاژن

28 نوع کلاژن وجود دارد که چهار نوع از مشهورترین آن به شرح زیر است:

    • کلاژن تیپ 1: شایع‌ترین نوع و موجود در همه‌ی بافت‌های همبند بدن
    • کلاژن تیپ 2: کلاژن مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای
    • کلاژن تیپ 3: کلاژن موجود در پوست و رگ‌های خونی
    • کلاژن تیپ 4: کلاژن موجود در گوش داخلی، کلیه و عدسی‌های چشم.

فواید کلاژن برای پوست

چرا باید به مصرف کلاژن به‌منظور سلامتی پوست اهمیت داد؟

به‌طور خلاصه، به خاطر مبارزه با چین و چروک پوست؛ چون این کلاژن است که پوست را پر و جوان نگه می‌دارد و در مقابل آن آنزیمی به نام «کلاژناز» در پوست انسان وجود دارد که پیوندهای موجود در کلاژن را تجزیه می‌کند.

درست است که بدن انسان هر روز کلاژن جدیدی می‌سازد، ولی بدن بعد از 25 سالگی بیشتر از آنچه کلاژن تولید می‌کند کلاژن از دست می‌دهد.

25 سالگی، زمانی است که فرد برای نخستین بار هم که شده شروع به دیدن خطوط ریز، چین و چروک و افتادگی پوست کرده و یا گاهی دچار ضعف مفصل‌ها می‌شود.

کلاژن برای پوست فواید قطعی زیر را دارد:

    • رنگ پوست را بهبود می‌بخشد
    • خاصیت کشسانی (ارتجاعی) پوست را افزایش می‌دهد
    • سرعت‌ترمیم پوست را بیشتر می‌کند
    • بافت ناخن‌ها را بهبود می‌بخشد
    • موهای شکننده و نازک را ضخیم‌تر می‌کند.

سایر فواید کلاژن

    • کم کردن درد مفصل‌ها
    • کاهش درد ناشی از بیماری «استئو آرتریت»
    • جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان
    • افزایش توده‌ی عضلانی
    • کمک به ‌سلامتی قلب

کلاژن برای پوست و ارگان‌های بدن چگونه مفید واقع می‌شود؟

نوشیدنی‌ها و پودرهای کلاژن خواص آنتی‌اکسیدانی دارند و آنتی‌اکسیدان‌ها با محدود کردن تولید رادیکال‌های آزاد که می‌توانند به سلول‌های پوست آسیب بزنند از پوست محافظت می‌کنند.

معمولاً پودرهای کلاژن را با نوشیدنی‌هایی مثل انواع «اسموتی» مصرف می‌کنند و در این حالت، کلاژن هیچ طعم قابل توجهی از خود باقی نمی‌گذارد.

تحقیقات علمی در باره‌ی فواید کلاژن

در آزمایشی که در سال 2016 در مورد مکمل خوراکی کلاژن انجام شد تأثیر افزایش حجم کلاژن در لایه‌ی میانی پوست و «هیدراتاسیون» پوست مشاهده شد (هیدراتاسیون به معنای توانایی بدن برای جایگزین کردن آب از دست رفته است).

آزمایش‌هایی دیگر، مؤثر بودن مصرف مکمل کلاژن در بهبود بافت ناخن و کاهش درد «استئوآرتریت» را اثبات کرده است.

به عقیده‌ی یک متخصص پوستِ ساکن نیویورک و عضو «آکادمی پوست آمریکا» به نام دکتر «راشل»، کلاژنِ خوراکی مثل «شیک»های پروتئین (ترکیب پودر پروتئین با شیر و یا آب)، مکمل‌ها یا پودرها، هیچ مزیت اثبات شده‌ی مهمی نسبت به هر نوع پروتئین دیگری ندارد.

بدن انسان کلاژن را جذب و هضم کرده و آن را به بلوک‌های ساختاریِ اصلیِ پروتئین (اسیدهای آمینه) تبدیل می‌کند.

این بلوک‌های ساختاری برای تقویت پوست، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها تغییر کاربری داده می‌شود.

به عقیده‌ی دکتر راشل، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کلاژن در انجام این کار موفق‌تر از شیک پروتئین پایه است و شیک پروتئین معمولاً ارزان‌تر است.

روش تقویت کلاژن پوست

افزایش سن، سبک زندگی غلط (مثل مصرف بیش از حد قند و الکل، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و سیگار کشیدن) مانع تولید کلاژن می‌شود.

یک رژیم غذایی سالم و متعادل، راهی آسان برای تقویت پوست است.

برای بهبود واقعی و پایدار پوست، مو و ناخن باید سبزی، میوه و چربی‌های سالم مصرف کرد و غذاهایی را که باعث التهاب می‌شود (مثل شیرینی‌ها و محصولات فرآوری شده) کنار گذاشت.

هم‌چنین نوشیدن آبِ زیاد، مهم است.

در ضمن، استفاده از کرم‌های موضعی، مثل «رتینوئید»‌ها و «پپتید»‌های مبتنی بر ویتامین A، به تقویت تولید کلاژن طبیعی پوست یاری می‌رساند.

جمع‌بندی فواید کلاژن برای پوست و مو

کلاژن، زنجیره‌ای از اسیدهای آمینه است که اعضای بدن و پوست را در کنار هم نگه می‌دارد.

مصرف مواد قندی زیاد، کشیدن سیگار، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و افزایش سن از جمله مهم‌ترین عواملی است که باعث تضعیف پوست، مو و ناخن می‌شود. سایر پروتئین‌ها هم می‌تواند به‌اندازه‌ی شیک پروتئین در برآورده کردن نیازهای پوست و مو مفید باشد. برخی متخصصان، خرید مکمل کلاژن را به پودر پروتئین برای ترمیم پوست، مو و ناخنِ آسیب دیده ترجیح می‌دهند.

در مجموع، فواید کلاژن برای پوست عبارت است از جلوگیری از به وجود آمدن چین و چروک در پوست صورت و بدن، بهبود بافت، حالتِ کشسانی و رنگ پوست.

یکـــ نکتـــه مــهــم  نگاهی به چرایی بالا بودن ریسک حملۀ قلبی در زنان باردار و پس از آن!