زمان مطالعه: ۷ دقیقه
در مقاله گذشته به درمان سنگ کلیه در طب سنتی و انواع سنگشکنهای طبیعی پرداختیم. در این مقاله مجله سلامت داروخانه دکتر خسروی مروری خواهیم داشت بر محصولات گیاهی موثر در درمان سنگ کلیه و محصولات موثر در بازار دارویی ایران.
در مطالعات بالینی سراسر دنیا، متاسفانه روی مفردات گیاهی درمان سنگ کلیه که در طب ایرانی وجود دارند، تمرکز و پژوهش نشده است؛ بنابراین تمرکز ما در این مقاله بر مقالات و پژوهشهای بالینی پژوهشگران ایرانی است.
رایجترین گیاهان موثر در درمان سنگ کلیه
از بین ترکیبات گیاهی که مردم بدون تجویز پزشک و با پیروی از توصیههای عامه، استفاده میکنند، طبق نتایج مطالعات میدانی بیشترین گیاه دارویی مورد استفاده، آب هندوانه پخته شده بود که با توجّه به تجربه بیماران، از میان اثرات مختلف، در دفع سنگ کلیه نقش مؤثّری داشته است.
ناگفته نماند که خاصیّت مدر بودن هندوانه شاید توانسته باشد باعث دفع سنگ کلیه شده باشد. از طرفی با توجّه به اینکه پوست هندوانه هم همراه با آن جوشیده میشود باید در پوست آن هم به دنبال ویژگیهایی باشیم که منجر به دفع سنگ کلیه میگردد. علّت استفاده زیاد از آب هندوانه پخته شده در مقایسه با دیگر گیاهان دارویی در دسترس بودن بیشتر آن میتواند باشد.
عرق خارشتر به عنوان یکی از گیاهان دارویی در درمان سنگ کلیه در بین مردم شناخته میشود به طوری که بیشترین اثر آن در دفع سنگ بوده است.
کاکل ذرت هم یکی دیگر از گیاهان دارویی مورد استفاده مردم اما به میزان کمتر است، که این درصد کم میتواند به خاطر در دسترس نبودن کاکل ذرت و عدم آگاهی از طرز استفاده آن باشد.
خارخاسک نیز یکی دیگر از گیاهانی است که به طور مثال در مطالعات حیوانی نشان داده است میتواند از ایجاد سنگهای اگزالاتی در توبولهای کلیوی جلوگیری کند.
شما میتوانید از طریق لینک زیر انواع دارو گیاهی برای سنگ کلیه را از سایت داروخانه دکتر خسروی تهیه کنید:
دارو گیاهی برای سنگ کلیه
علف چای با اینکه گیاهی است که بیشتر در درمان اختلالات اضطرابی و افسردگی استفاده میشود، با این حال مورد چند پژوهش برای بررسی اثر سنگشکنی بوده است. طبق نتایج مطالعات حیوانی، دوزهای مشخص علف چای نیز توانسته است باعث کاهش تشکیل سنگهای کلسیم اگزالات در کلیه موشها شود.
حب القلت شواهد چند مطالعه نشان داده است که اثر عصاره دانه گیاه biflorus.D روی روند تشکیل سنگهای کلیوی در موشهایی که ساخت کریستالهای کلسیم اگزالات در آنها با مصرف پلی اتیلن گلایکول القا شده بود، قابل توجه بوده است و این گیاه میتواند در درمان سنگ کلیه موثر باشد.
همین نتیجه در مطالعات مشابهی با تمرکز بر اثرات ضد سنگ کلیه شنبلیله و سیاهدانه نیز مشاهده شده است.
محصولات ضد سنگ کلیه گیاهی
تعداد زیادی محصول گیاهی با هدف سنگشکنی و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه در بازار دارویی ایران وجود دارد.
برخی از این محصولات فقط حاوی یک عصاره گیاهی موثر در در دفع سنگ هستند، مانند مدریک، که حاوی عصاره خشک اندام هوائی گیاه دم اسب است. اندام هوایی گیاه دم اسب از دیرباز برای ضدعفونی کردن مجاری ادراری استفاده میشده است. همچنین به دلیل اثر ادرارآوری ملایمی که دارد میتواند به دفع سنگ کلیه کمک بکند.
محصولاتی مثل شربت اورتیکا و اورتیدین نیز حاوی عصاره گیاه گزنه هستند. ترکیبات موثره گزنه میتوانند از رسوب ترکیبات تشکیلدهنده سنگهای اگزالاتی جلوگیری کنند. در کنار این اثر، اثر ادرارآوری گزنه نیز به دفع سنگ کمک میکند.
عصارههای گیاهی خارخاسک و رازیانه نیز در ایران قابل تهیه هستند که از طریق مکانیسمهایی که بالاتر ذکر شد میتوانند به درمان سنگ کلیه کمک کنند.
محصولات حاوی تخم کدو نیز که برای کنترل علائم مشکلات ادراری، شناخته شده هستند، میتواند تا حدی از تشکیل سنگهای کلیوی جلوگیری کنند. همچنین تخم کدو میتواند به رفع دردهای ناشی از التهاب مجاری ادراری و پروستات کمک کند که این خاصیت نیز میتواند به قابل تحمل شدن روند درمان و دفع سنگ کلیه کمک کند.
محصولات گیاهی ترکیبی سنگ شکن
قرص سیستون
اولین محصول این فهرست که به کرات توسط متخصصین کلیه و مجاری ادراری نیز تجویز میشود، قرص سیستون هیمالیا است. سیستون در کمک به درمان انواع سنگهای ادراری قابل استفاده است از جمله سنگهای اگزالات، سنگهای فسفات، سنگهای اورات و اوریک اسید و سنگهای کریستالی. همچنین مصرف سیستون در افرادی که اصطلاحاً کلیههای سنگساز دارند به جلوگیری از عود بیماری کمک میکند.
کپسول کیدستون
کپسول کیدستون حاوی مغر تخم کدو، مغز تخم خیارشنگ، مغز تخم خیاربالنگ، مغر تخم خربزه، حجر الیهود، حبالقلت، تخم سیسالیوس و حسک (همان خارخاسک) است که بر اساس متون طب سنتی و به عنوان محصولی مناسب برای شکستن، تحلیل و دفع سنگ کلیه و مثانه است. ترکیبات کیدستون به اصطلاح به شستشوی کلیه و مثانه و تصفیه آنها از ترکیبات سنگزا کمک میکند و ترکیباتی مثل حجرالیهود نیز در کیدستون با افزایش دفع ادرار، به دفع سنگها و شنهای کلیوی کمک میکنند.
قرص لیتورکس بی
لیتورکس بی علاوه بر عصاره پر استفاده بذر کدو، حاوی عصاره برگ شالک (Populus nigra) و برگ علف طلایی (Solidago canadensis) نیز هست. این ترکیبات در کنار هم میتوانند هم به دفع سنگهای ادراری هم به جلوگیری از تشکیل سنگ جدید کمک کنند. ترکیبات متفاوت لیتورکس باعث میشود درمانی انتخابی در افرادی باشد که به ترکیبات روتین پاسخ ندادهاند.
شربت مفتت
در مقاله قبل به تفصیل به داروهای مفتت در طب سنتی پرداختیم. مفتت به دارویی گفته میشود که هرگاه با ماده سفت شـدهای برخورد کند، آن را به اجزاء بسیار ریز تبدیل میکند. شربت مفتت بیوفیتا حاوی عصاره میوه خارخاسک، بذر رازیانه، بذر انیسون، بذر کرفس و تخم کدو است. این ترکیبات با اثر بر متابولیسم اگزالات، ماهیچههای صاف مثانه و حجم ادرار، به عنوان یک مفتت مناسب عمل کرده و در درمان سنگکلیه مناسب است.
قرص تروپین
قرص تروپین شرکت حکیم مومن از محصولات دیگری است که بر اساس متون طب سنتی، از مفردات گیاهی موثر در دفع سنگ کلیه تولید شده است. تروپین حاوی رازیانه، کاکل ذرت، خارخاسک و دم گیلاس است که به رفع اسپاسم عضلات صاف مجاری ادراری و خرد و حل شدن سنگهای کلیوی کمک میکنند.
قطره سنکل
سنکل دفع سنگ کلیه مشهورترین فراورده گیاهی است. رازیانه، خارخاسک، تخم خربزه، کاکل ذرت، دم گیلاس، برگ بو و زیره سبز ترکیبات موثره سنکل هستند که به اثر تک تک هرکدام آنها در دفع سنگ و جلوگیری از سنگ کلیه جدید اشاره شد. این ترکیبات در کنار هم به خوبی میتوانند قلنجهای ناشی از حرکت سنگ کلیه را بهبود دهند و با افزایش میزان دفع ادرار، کمک کنند تا سنگهای ریز راحتتر دفع شوند. همچنین فرم دارویی قطره سنکل، که قطره است، دوزینگ آن را راحتتر کرده و باعث شده پزشک بتواند در صورت نیاز با توجه به وزن کودک، سنکل را برای دفع سنگ کلیه تجویز کند.
قرص رودیورتیک
رودیورتیک از محصولات گیاهی مشهور دیگر است که برای کمک به درمان سنگ کلیه استفاده میشود. رودیورتیک به دو فرم دارویی قطره و کپسول قابل تهیه است که این تنوع فرم دارویی دست پزشک و بیمار را در انتخاب شکل دارویی دلخواه باز میگذارد. پودر سرشاخههای هوایی دم اسب، میوه کرفس، ریشه کاسنی و بذر ترب سیاه ترکیبات موثره رودیورتیک هستند. مصرف قرص رودیورتیک باعث کم شدن اندازه سنگهای کلیوی میشود. ترکیبات گیاهی موجود در این فرآورده ضداسپاسم و شلکننده عضلات صاف مجاری ادرار میباشد. این محصول مانند مدرهای اسموتیک عمل کرده و با افزایش حجم ادرار، باعث تسهیل خروج سنگ از مجاری ادراری میشود.
کانفرون، تریاق کلیه نیاک، قطره رنامیکس نیز از دیگر محصولاتی هستند که برای درمان سنگ کلیه با مکانیسمهای مختلف قابل استفادهاند.
درصد تاثیرگذاری محصولات درمان سنگ کلیه
در انتها لازم است تاکید کنیم که درمان سنگ کلیه بستگی کامل به نوع سنگ، اندازه سنگ و شرایط خاص هر بیمار دارد. معمولا سنگهای کلیه زیر ۴ میلیمتر، در ۸۰ درصد مواقع خودشان دفع میشوند. سنگهای بین ۴ تا ۶ میلیمتر، در ۶۰ درصد مواقع خودشان دفع میشوند ولی معمولا احتیاج به درمان کمکی هم دارند.
تقریبا هیچکدام از محصولات ذکر شده در این مقاله در سنگهای بالاتر از ۷ میلیمتر قابل استفاده و موثر نیستند. همچنین محصولاتی که خاصیت ادرارآور دارند در صورت استفاده برای دفع سنگهای شاخی میتوانند باعث آسیب مجاری ادراری شوند. بنابراین بهتر است درمان سنگ کلیه تحت نظر پزشک انجام شود.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم رایجترین و موثرترین محصولات گیاهی درمان سنگ کلیه را در قالب یک متن برای دسترسی راحتتر بیماران جمعآوری کنیم. با مطالعه این مقاله و مقایسه هر کدام از این محصولات میتوانید تصمیمگیری بهتری در تهیه داروی مورد نیاز خود داشته باشید. محبوبترین گیاهان دارویی که در طب سنتی و طب ایرانی جهت درمان سنگکلیه استفاده میشود، در تهیه این محصولات استفاده شده است.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت دکتر خسروی از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
ثبت نظرات، تجربیات و سوالات شما به سایر خوانندگان کمک بسیاری خواهد کرد.